Truyện ngắn của Mai Thái Sơn

 

 

 

Sau bản tin thời sự buổi tối, ông Triển bần thần hồi lâu trước màn hình ti vi. Đau xót quá, cơn bão và hoàn lưu bão Yagi đã gây ra những thiệt hại kinh hoàng. Hơn ba trăm người chết, hàng nghìn ngôi nhà bị mưa lũ, bùn đất vùi lấp, cuốn trôi. Ruộng nương tiêu điều. Mùa màng mất trắng. Không biết Bản Lì có qua được thảm họa này? Những kỷ niệm sâu sắc với người bạn đồng ngũ quê ở Bản Lì lần lượt hiện về.

Đầu giờ chiều, tiếng pháo địch gầm rú. Cao điểm oằn mình trong mưa đạn pháo. Hầm hào chao đảo, sụt lở. Không khí khét lẹt mùi thuốc súng. Dứt tiếng pháo, tiếng kèn, tiếng hò hét của chỉ huy thúc lính địch tràn lên. Lính địch bò trườn bu đen cả sườn núi. Những người lính đôi mắt đỏ ngầu vì thiếu ngủ vẫn điềm tĩnh đặt tay vào cò súng. Đại đội trưởng lại gần Triển và Páo: “Hai cậu bắn giỏi, chú ý tìm diệt thằng chỉ huy, thằng đeo điện đài và thằng lính thổi kèn”. Páo quay sang Triển, giao hẹn: “Từ nãy tôi vẫn quan sát chờ thằng chỉ huy lọt vào tầm ngắm là bóp cò ngay, thằng đeo điện đài nhường cho ông”. Nấp sau đám lính, tên sĩ quan chỉ huy vung vẩy khẩu súng ngắn vừa nhô người lên bỗng đổ vật xuống, giãy đành đạch. Trúng đạn, thằng lính đeo điện đài cũng ngã sấp mặt. Như rắn mất đầu, quân địch hoảng sợ chạy rạt hai bên.

Suốt hai ngày liền, địch dồn dập nã pháo vào cao điểm. Cả ngọn núi rung chuyển, bụi bay mù mịt. Lực lượng mỏng, hỏa lực yếu hơn nhưng bộ đội ta vẫn kiên cường đánh bật quân địch ra khỏi chốt.

Ngày thứ ba, mặt trời ló lên trên đỉnh núi. Quân địch tung ra một lực lượng lớn có pháo binh chi viện hòng tấn công cao điểm. Ta và địch giành đi giật lại từng thước đất. Xác địch nằm ngổn ngang. Máu nhuộm đỏ cả núi rừng. Địch tràn lên, súng hết đạn chưa kịp lắp băng đạn mới. Triển nhô người vung tay ném liền hai quả lựu đạn. Bỗng anh ngã vật xuống, máu chảy lênh láng. Páo dìu bạn ẩn vào góc chiến hào. Đạn pháo nổ chát chúa ngay bên cạnh. Khói bốc mù mịt. Mắt Páo cay xè, tai ù đặc vì khói bụi, tiếng nổ. Dụi mắt, anh tái mặt. Một quả đạn pháo xám xịt khoan xuống đất ngay sát người anh. Sống lưng Páo đột nhiên lạnh toát. Mỗi thớ thịt trong người căng lên, giần giật. Thật hú vía, nếu quả đạn pháo nổ thân xác anh sẽ tan ra nhiều mảnh. Xốc Triển lên vai, Páo chạy đến hầm y tế. Thiều y tá đơn vị đứng ở cửa hầm:

- Hầm y tế vừa bị pháo bắn sập rồi. Ông đưa Triển đến gốc cây cụt kia để tôi băng tạm.

Thiều mở túi thuốc băng vết thương trên người Triển. Nghiêng đầu nghe tiếng đạn pháo, Páo giục:

- Ông băng bó nhanh lên, sau loạt pháo, địch sắp tràn lên bây giờ.

Páo vừa dứt lời, tiếng pháo lại gầm rú. Mặt đất lắc lư rung chuyển. Đất đá bay rào rào. Páo nhoài người lấy thân che cho bạn. Chợt Páo thấy đầu óc choáng váng, người nôn nao, ngực đau nhói. Nghe tiếng rên, Thiều hốt hoảng:

- Páo, ông bị thương rồi. 

Tiếng rên của Páo đã làm Triển tỉnh lại. Anh ngửi thấy mùi tanh của máu. Khẽ cựa mình, Triển thấy đau nhói bên ngực, buốt tận óc. Anh mệt mỏi giương đôi mắt đỏ ngầu ngơ ngác nhìn quanh: 

- Thiều, tôi ở đâu thế này?

- Ông bị thương, tôi đang băng cầm máu. Pháo bắn dữ quá, Páo lấy người che cho ông nên ông ấy cũng bị thương rồi.

Triển cố ngoái đầu nhìn người bạn thân. Chợt anh ngã vật xuống, mê man. Tỉnh dậy, Triển thấy người cuốn đầy băng, nằm trong bệnh viện dã chiến. Páo người cũng đầy băng, nằm giường bên cạnh.

* * *

Xuất ngũ, vợ chồng Triển hai lần trèo đèo, lội suối lên thăm bạn, bản Lì nằm dưới chân núi Phiên. Phía xa, những ngọn núi cao ngất vươn lên đâm toạc bầu trời. Bên con đường đèo cheo leo hiểm trở, uốn lượn những thửa ruộng bậc thang. Dưới gốc chè Shan tuyết cổ thụ, thấp thoáng những nếp nhà mái lợp gỗ pơ-mu. Tiếng gà rừng te te hòa cùng tiếng suối róc rách.

Năm ngoái, nhận được điện thoại của Triển tha thiết mời xuống chơi. Bận bịu, Páo cứ khất lần. Nấn ná mãi, nương vườn thu hoạch xong, đàn gia súc, gia cầm nhờ hàng xóm trông hộ, vợ chồng Páo mới hạ sơn. Triển đón bạn ở bến xe. Hai người tiến lại gần nhau, cùng dang tay ôm choàng lấy nhau, người nọ nắm chặt tay người kia, im lặng hồi lâu. Nhìn bạn, Triển sững sờ. Mưa nắng dãi dầu, nét khắc khổ in đậm trên khuôn mặt bạn. Một tuần thong dong thăm bạn, Páo cười phớ lớ. Lần đầu xuống núi, mẹ con Súa đi đâu, nhìn cái gì cũng lạ, cũng thích. Nhưng chỉ vài ngày sau, mặc bạn nài nỉ, vợ chồng Páo cứ nằng nặc đòi về. Với họ, trên thế gian này chẳng có nơi nào đẹp đẽ và gắn bó như bản Lì. Làm một hơi hết chén rượu, Páo quả quyết:

- Sáng mai, ông bà cho chúng tôi về trên nhà. 

Khoác vai bạn, Triển gạ gẫm:

- Ông bà nhớ nhà, vợ chồng tôi không giữ làm gì nữa. Nhưng phải ở đây đến cuối tuần, chúng tôi đưa ra Hạ Long cho ông bà ngắm biển.

Súa lắc đầu nguây nguẩy:

- Xa nhà lâu trong bụng đã nhớ cái núi, cái rừng lắm rồi, chúng tôi về thôi không ra biển đâu.   

Tiễn vợ chồng Páo ra bến xe, không hiểu sao Triển linh cảm một điều gì đó không lành. Xe đã chạy được khá lâu mà anh vẫn chưa thể cất bước quay về. Chẳng ngờ, đấy là lần gặp cuối cùng giữa họ.

Đêm khuya, ngôi nhà xinh xắn đầu phố huyện vẫn sáng đèn. Bàn bên này, Triển mải mê viết. Bàn bên kia, Na cặm cụi trước trang giáo án. Bỗng chuông điện thoại réo vang.Triển với tay bấm máy. Giọng đàn ông lơ lớ:

- Đây có phải số máy của thầy giáo Triển?

Giương mục kỉnh nhìn số máy lạ, Triển hỏi lại: 

- Đúng rồi, ai hỏi gì đấy? 

 Đầu máy bên kia, người lạ gấp gáp:

- Tôi là Thào Mí Lầu, Trưởng bản Lì, tôi báo cho thầy biết tin dữ, vợ chồng anh Giàng A Páo mất rồi.

Triển thảng thốt kêu lên: 

 - Trời ơi! Họ mất bao giờ? Thảo nào mấy hôm nay ruột gan tôi cứ nóng như lửa đốt.

Sóng điện thoại bập bõm, câu được câu chăng:

- Tai nạn kinh hoàng xảy ra mấy hôm trước. Suốt cả tuần, mưa như trút nước xuống bản. Cuối chiều, sau tiếng động kinh hoàng, hàng chục ngàn khối đất, đá trên núi đổ ập xuống vùi nửa bản vào trong đất.

Triển quay sang bàn với vợ:

 - Việc tang gia gấp gáp không thể trì hoãn, anh sẽ gọi điện xin phép Phòng Giáo dục cho nghỉ mấy ngày và trao đổi với cô Hiệu phó thay anh phụ trách nhà trường. Sáng mai, anh sẽ đón xe lên vùng cao.

 Đường lên rẻo cao đèo dốc mịt mù, thăm thẳm. Ô tô chỉ đến được ngã ba. Triển phải cuốc bộ gần chục cây số mới đến bản Lì. Lên đỉnh đèo, anh kinh hoàng. Vạt núi sau bản bị sạt lở, trút hàng ngàn khối đất đá xuống bản. Trưởng bản Lì, một người đàn ông ngoài năm mươi người nhỏ thó tay dắt một cháu bé từ giữa bản đi đến. Dứt cơn ho, chỉ đứa bé ông trưởng bản ngậm ngùi:

- Đây là cháu Giàng Mí Vừ, con trai anh Páo. Trước lúc nhắm mắt xuôi tay, tay run rẩy đưa cái giấy ghi số điện thoại của thầy, giọng thều thào anh Páo dặn tôi gọi điện. Bối rối việc tang, sau này mới nhớ ra tôi gọi điện thoại cho thầy. Hôm lở núi, nó học nội trú trên xã nên thoát chết, cả dòng tộc họ Giàng bản Lì nay chỉ còn mình nó.

Ôm cháu Vừ vào lòng, Triển thương cháu vô cùng. Bần thần, anh ra sau nhà rút điện thoại trao đổi với vợ con. Kéo ông Trưởng bản ra một góc, Triển thì thào:  

- Vợ chồng tôi nhận đón cháu Vừ về nuôi, xin địa phương tạo điều kiện cho chúng tôi được nuôi cháu.

Ông Trưởng bản nắm tay ông Triển, mừng rỡ:

- Bạn đồng ngũ nhận cháu làm con nuôi thì còn gì bằng, thầy giáo đã tháo gỡ cho địa phương một việc khó.

Ra mộ thắp hương vong linh những người đã khuất, Triển cúi đầu rì rầm khấn vái: “Giàng A Páo ơi, tôi là Phạm Văn Triển bạn chiến đấu cùng đơn vị với ông. Xin ông sống khôn chết thiêng cho phép vợ chồng tôi được nhận cháu Vừ làm con nuôi. Tôi hứa sẽ thương yêu, nuôi dạy Vừ như con đẻ của mình. Tôi biết cháu Vừ là người duy nhất của dòng tộc ông còn sống. Để Vừ nhớ về cội nguồn, nhớ về những người sinh thành ra mình, vợ chồng tôi vẫn giữ nguyên tên họ con như giấy khai sinh”. Thằng bé đăm đăm nhìn vào người đàn ông có đôi mắt hiền từ. Nó như nuốt từng lời bác ấy nói với cha mẹ nó ở dưới mồ. Nó nghĩ cha mẹ nó ở trên trời luôn dõi theo và phù hộ cho nó. Cha mẹ mất, mấy ngày nay Vừ phải nghỉ học, nó buồn lắm. Nhìn thấy các bạn cắp sách đến trường, mắt nó đỏ hoe. Từ lúc ấy thằng bé luôn bám theo bác Triển. Lúc ăn, lúc ngủ nó quấn chặt bố nuôi. Lịch trình chuyến đi được kéo dài, Triển đến các cấp chính quyền làm thủ tục nhận Vừ làm con nuôi.

Từ rừng núi xuống phố huyện, thằng bé ngơ ngác trong góc nhà. Đôi mắt sợ hãi, nó vẫn ngồi yên một chỗ, mặt cúi xuống thỉnh thoảng ngước nhìn trộm đám người xa lạ, cảnh vật xa lạ. Vừ ít nói không cười đùa, nghịch ngợm hay  nhõng nhẽo, hờn dỗi như một đứa bé cùng tuổi. Giữa vòng tay yêu thương, đùm bọc của gia đình, Vừ dần rũ bỏ mặc cảm rụt rè, sợ sệt, tự ti. Bản tính thật thà, hiền lành, chịu khó, chẳng bao lâu Vừ giành được thiện cảm của cả nhà. Từ hôm nhà có thêm một thành viên mới, các con tỏ ra ngoan ngoãn, yêu thương nhau hơn. Bé Thảo ra dáng là một người chị cả đảm đang. Buổi sáng, dậy sớm quét dọn phụ giúp mẹ chuẩn bị bữa sáng và đưa hai em tới trường. Buổi chiều, tan học Thảo giúp mẹ làm vườn, tưới rau, chuẩn bị bữa cơm tối. Có người anh nhanh nhẹn, hiền lành sàn sàn tuổi, thằng Hiền khoái lắm. Lúc ăn, lúc ngủ, hai anh em luôn quấn lấy nhau. Vợ chồng Triển đều làm công tác quản lý. Chồng giữ cương vị hiệu trưởng trung học cơ sở. Vợ làm hiệu phó tiểu học. Việc nhà, việc trường bận ngập mắt, nhưng bận mấy hai vợ chồng cũng dành một khoảng thời gian trò chuyện với Vừ. Trong thâm tâm, chị Na cảm ơn ông trời đã cho mình thêm một đứa con trai ngoan ngoãn, siêng năng.

Sớm nay, gió mùa đông Bắc tràn về. Nghe mẹ nhắc, các con tự giác mở tủ mặc quần áo ấm. Vào phòng bọn trẻ, chị Na chạnh lòng. Vừ vẫn phong phanh trong chiếc áo mỏng. Thấy vậy, Thảo cởi chiếc khăn trên cổ mình quàng lên cổ em trai. Còn Hiền, nó kê ghế mở tủ lấy cái áo vét mới mua vẫn để giành mặc Tết khoác lên người Vừ. Nhìn các con thương yêu, đùm bọc lấy nhau, chị Na tự trách mình, sao quá vô tâm, mùa đông đến rồi lại quên chưa mua quần áo rét cho Vừ. Vỗ vai Vừ, giọng người mẹ âu yếm: “Sáng nay, con mặc tạm áo của em Hiền và khăn của chị Thảo. Chiều, mẹ dẫn con vào siêu thị mua khăn áo mới”. Đôi mắt Vừ rơm rớm.

* * *   

Lúi húi dưới bếp, nghe tiếng gọi ngoài cổng, bà Na chạy ra. Bà lẩm bẩm đọc hàng chữ ghi bên ngoài. Đi ra, đi vào bà ra cổng ngóng chồng con. Sẩm tối, vợt cầu lông trên tay, mấy bố con đèo nhau về. Mặt ai cũng ướt đẫm mồ hôi. Bà Na từ bếp bước lên trên tay cầm một phong thư đưa cho con trai:

- Ông bưu tá vừa đưa, mẹ sốt ruột quá không biết có phải giấy nhập học.

Xé phong bì. Vừ run người vì sung sướng:

- Thưa bố mẹ, đúng là giấy nhập học. Hạnh phúc quá, con trở thành sinh viên đại học rồi.

Cầm tờ giấy nhập học, giọng ông Triển nghèn nghẹn:

- Hôm nay là mười tư, ngày mười tám Vừ mới xuống trường nhập học. Sáng mai, bố đưa con lên bản Lì thắp hương báo tin vui trước mộ cha mẹ và họ tộc, họ Giàng bản Lì đã có người vào đại học.

Xúc động nhìn cha nuôi. Vừ biết. Lời hứa của những người bạn đồng ngũ từng vào sinh ra tử chắc chắn như dao chém đá.

M.T.S

Minh họa của Tân Hà