Hương Thu (Dịch từ bản tiếng Anh)
Szymborska (1923 - 2012), là nữ nhà thơ Ba Lan đoạt Giải thưởng Nobel Văn học năm 1996. Thơ bà là tiếng nói đầy trách nhiệm về chiến tranh, khủng bố cùng ưu tư về sinh phận con người hiện đại qua những góc nhìn khác thường. Bà không sở hữu sự nghiệp đồ sộ như nhiều tác giả khác, nhưng được mệnh danh là "Mozart của thơ ca" bởi ngôn từ trong thơ của bà xuất lộ tự nhiên, dễ dàng, đạt tới ngưỡng "viết như không". Thơ của bà đã được dịch và xuất bản bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, trong đó có tiếng Việt.
Cuối thế kỷ
Thế kỷ 20 của chúng ta lẽ ra phải tiến bộ hơn những thế kỷ
nhưng sẽ không còn cơ hội chứng minh được điều đó nữa
thời gian đã điểm rồi
dáng đi run rẩy
hơi thở dần ngắn lại
Có quá nhiều chuyện đã xảy ra
chuyện lẽ ra không nên xảy ra
và điều đáng lẽ phải đến
chẳng thấy đến bao giờ
Hạnh phúc và mùa xuân
lẽ ra phải tiến lại gần hơn giữa bao thứ khác
rằng sợ hãi sẽ rời bỏ núi cao, thung sâu - đáng lẽ
sự thật ghé qua cửa nhà trước lời nói dối
Lẽ ra mấy nỗi kia không bao giờ xuất hiện nữa
như đói khát, chiến tranh và bao nhiêu thứ
Lẽ ra niềm tôn trọng đến sớm hơn
xua đi nỗi bất lực của triệu sinh linh bất lực
cùng những điều tương tự
được thay bằng lòng tin yêu
Ai đó định hát lời hoan ca trong thế giới này
hôm nay - đành vô vọng
sự ngu ngốc không làm buồn cười
trí thông minh hết còn vui vẻ
và niềm hi vọng, than ôi
không còn tươi tắn trẻ trung như cô gái trẻ
Thượng đế cuối cùng cũng sẽ phải học tin
ở một người đàn ông thiện lành và mạnh mẽ
dù cả hai cư trú ở hai ngả khác nhau
Sống sao đây? ai đó đã hỏi tôi
trong một lá thư, điều tôi từng tìm hỏi một ai khác
Và như mọi khi đã hơn một lần
như những gì bạn đã biết
chẳng có câu hỏi nào bức bách
bằng những câu dại khờ.
Chân dung một người nữ
Nàng hẳn là một khác biệt đến thành cá biệt
thay đổi để không thay đổi gì hết
là dễ dàng hay bất khả, là khó khăn vẫn rất đáng thử qua
đôi mắt cần xanh, xám hay thẳm sâu
hoặc tối đen với giọt nước mắt đẫm đầy không nguyên cớ
Nàng ăn nằm với chàng trai như thể nàng là người đầu tiên
hay là người duy nhất trên thế gian này
sinh cho hắn bốn đứa con, không đứa nào ra hồn, duy một
ngây thơ, lại làm nên lời khuyên tốt nhất
yếu đuối, mà mọi việc đảm đương
Một lỏng lẻo con vít với cứng cáp cây đinh
có thể đọc trọn Jaspers và các tạp chí Phụ nữ
Không biết đinh vít kia để làm gì lại giúp bắc được cây cầu
vẫn trẻ trung vẫn luôn được nhìn tươi tắn
cầm trong tay một chú chim sẻ non gãy cánh
cùng khoản tiền riêng cho một chuyến đi xa
một con dao phay, một miếng gạc, một ly vodka
Nàng chạy biến đâu rồi, hay lực đã kiệt?
ừa, một chút thôi, không hề chi cả dẫu đến chết
Hẳn thế, nàng yêu chàng
nếu không nàng là đứa cứng cổ không hơn
dẫu tốt hơn hay tệ hơn, tất cả vì và cho Chúa.
H.T