Truyện ngắn của Nguyễn Quốc Trí

 

Minh họa của Tân Hà

 

Lâm chuẩn bị xe máy để có một chuyến đi khá đặc biệt. Trước đó anh nói với người dì ruột nuôi anh từ nhỏ : “Dì ơi, năm nay dì cho con lên ăn Tết với nhà em Phin nhé”. Một lát dì Hạ mới nói chậm rãi: “Con đã lớn, đi học chuyên nghiệp rồi, nhưng con đi lên nhà em Phin dì vẫn lo đủ đường. Mà con đã hỏi bố mẹ Phin chưa?”. “Hai bác ấy đã đồng ý rồi dì ạ”, Lâm đáp.

Thế rồi dì Hạ vội vã sắm sửa đủ thứ cho đứa cháu yêu của mình lên núi đón xuân. Dì vừa mừng vui khấp khởi vừa cảm thấy có chút buồn trống vắng bởi lúc giao thừa không có thằng cháu đốt pháo hoa như mọi năm. Chuyện tình yêu của Lâm và Phin dì đã biết và luôn vun đắp cho hai đứa. Lâm đã đưa Phin về ra mắt dì dịp hè vừa rồi. Thêm nữa còn úp mở chuyện năm nay học xong sẽ làm đám cưới. Hi vọng luôn đến trước và đi xa hơn cả niềm vui xuân đến.

Lâm nghĩ đi nghĩ lại rồi quyết định mua một số cây giống lên trồng tặng gia đình bố vợ tương lai. Cũng là để kỷ niệm chuyến đi thăm người yêu của anh. Mỗi thứ một ít, trồng thí điểm, Lâm nghĩ thế. Nào là cây gỗ quý, cây thảo dược và mấy cây hoa mới lạ đối với vùng núi. Có lần đến chơi Lâm được bố Phin dẫn đi thăm rừng chè cổ thụ của gia đình từ thời cha ông để lại. Anh rất mê rừng chè này và biết bố Phin là người rất yêu cây. Anh chắc mẩm món quà cây anh tặng sẽ làm ông rất vui và trân quý. Tuy vậy, khi nâng niu sắp đặt từng cây giống vào một cái sọt nhựa, Lâm lại nghĩ đến bàn tay búp măng thon nhỏ, trắng trẻo của Phin sẽ cầm những cây giống này rồi nhìn anh âu yếm tin yêu. Ý nghĩ đó như làm tăng thêm năng lượng sống cho những cái cây bé nhỏ và càng làm Lâm xốn sang, háo hức lên đường hướng về những ngọn núi xa.

*

Dì Hạ có con gái lấy chồng ở xã bên, thi thoảng cũng hay về thăm mẹ. Cậu con trai thì đi lao động xuất khẩu bên Hàn. Năm nào thu xếp được thì cô con gái cùng chồng con lại về ăn Tết với mẹ cho ấm cửa ấm nhà. Dì Hạ luôn phải làm quen với nhiều nỗi niềm và dần dần nó thành thói quen. Có lẽ đầu tiên là nỗi cô đơn trống vắng đến cùng cực khi chồng dì hi sinh trong chiến tranh biên giới phía Bắc. Nỗi đau dần đặc quánh lại và chìm sâu vào đáy tâm can khi dì đã nở được nụ cười làm quen với nó. Nhất là khi dì đón Lâm mới cai sữa mẹ về nuôi. Mẹ Lâm đã bén duyên cùng chàng trai bản người Dao ở huyện bên. Hai người rất yêu nhau nhưng gia đình không đồng ý và nhất quyết ngăn cản vì nhiều lý do. Người yêu bỏ đi Tây Nguyên sinh sống, bà bụng mang dạ chửa, rồi sinh hạ được Lâm. Vừa cai sữa Lâm, đi buôn bán kiếm sống chẳng may bà bị tai nạn mất sớm. Con chị cũng là con em, dì Hạ đã chăm sóc nuôi dạy Lâm thay chị gái còn hơn cả con đẻ của mình. Vì vậy mỗi lần Lâm đi đâu xa là dì lại lo âu. “Con cầm lọ dầu Phật Linh này và củ tỏi đút vào túi để phòng khi trái gió, sinh bệnh. Loại dầu này đau bụng hay viêm họng còn uống một tẹo được đấy”. Dì Hạ thường dặn Lâm như thế trước lúc đi xa. Mỗi lần như thế Lâm lại cười nói: “Con lớn rồi mà” và ngoan ngoãn làm theo lời dì. Anh luôn hiểu dì Hạ là người mẹ đích thực của mình, vì anh lớn lên từ tay dì. Lớn lên Lâm cũng nghe manh nha câu chuyện về cha mẹ mình nhưng nó như chuyện cổ tích có phần xa lạ đối với anh. Thỉnh thoảng Lâm cũng nghĩ đến việc tìm kiếm cha mình nhưng vẫn còn những khoảng cách dày đặc và chưa có manh mối gì.

Gần đây dì Hạ cũng vài lần nhờ người thân quen tìm kiếm thông tin về bố Lâm nhưng vẫn bặt vô âm tín. Dì nghĩ rằng hai đứa sắp tiến tới hôn nhân, xây dựng gia đình nếu có mặt bố của Lâm sẽ là điều toại nguyện nhất. Câu chuyện quá khứ sẽ được khép lại giữa hai gia đình. Song, hiện tại vẫn là điều mong đợi gần như vô vọng. Dường như những ngày cuối năm luôn có những câu chuyện của gia đình và đời sống khiến nhiều người cảm thấy bận rộn hơn.

*

Hôm nay Phin dậy sớm hơn mọi ngày. Trong giá lạnh của mùa đông trên sườn núi cao cô đã nhóm được bếp lửa và ngồi canh nồi cám lợn. Ngọn lửa cháy như reo vui trong bếp. Lửa như đốt nóng con tim yêu thương của người thiếu nữ. Lạ thật, ngay cả chuyện bếp núc như thế này cũng liên quan đến Lâm và tình yêu của anh. “Năm nay anh sẽ lên núi ăn Tết với em”. “Thật không anh, em mong được như thế”. “Nhưng mà phải có một con lợn đen mổ ăn Tết đấy”. “Anh cứ đùa em, việc ấy là tập quán người Dao quê em ở đây mà anh”. “Cuộc sống vẫn còn nghèo thiếu thế này làm sao mà mỗi nhà làm được như thế” . “Thường là đụng nhau vài nhà mổ chung một con lợn. Ngày thường cũng thế, vì quá xa trung tâm lại không có chợ”. Trước khi nghỉ Tết, Lâm và Phin đã nói chuyện vui với nhau như thế. Bây giờ thì Phin đang hồi tưởng lại bao chuyện tình yêu của hai người. Những kỷ niệm trở về xôn xao trong ý nghĩ làm cô càng nóng lòng mong đợi Lâm. Cô định gọi điện cho anh nhưng lại thôi vì sợ anh còn chưa thức giấc. Một thoáng cô nhoẻn cười vì nhớ lại những chuyện cũ, buồn cười mà đáng yêu, có cả chuyện không được vui lắm.

Những ngày đầu cùng vào học ở Trường Nông lâm tỉnh, Lâm đã thích Phin. Nét đẹp khỏe khoắn của cô đã cuốn hút Lâm. Rồi anh làm quen và nhờ Phin dạy tiếng Dao cho anh. Phin nhận lời vì thấy anh chân thành và ham học hỏi. Khi hiểu ra mọi chuyện thì tình yêu đã như keo dính, gắn họ làm một. Từ ấy, những năm học trôi qua và sắp mãn khóa, cũng là thời gian anh thân quen với gia đình Phin. Anh đã quen với đoạn đường mấy chục cây số, vượt dốc, leo núi đến nhà Phin. Một miền quê núi còn nghèo và thiếu thốn đủ đường, nếu không nói là còn hoang dã lắm. Nhưng những con người yêu quê, khát khao đổi đời thì luôn nhận thấy ở nơi đây, nhất là lớp trẻ.

Cả hai vẫn còn nhớ một lần Lâm tới nhà Phin dịp nghỉ lễ. Chở nhau bằng xe máy trên đường đất, đá nham nhở thật khó nhọc. Có đọan dốc Phin phải xuống đi bộ. Tới nhà đã gần trưa, Phin bảo Lâm:

- Anh đi đuổi gà với em nhé.

- Ok. Gà nó quậy phá hả em.

- Không. Bắt mổ thịt ăn.

- Úi giời, làm sao mà đuổi bắt được nó.

Thế là hai đứa với một cậu em cùng hai con chó lùa đàn gà quanh nhà loạn xạ. Bắt được gà và Lâm bị ngã vào vũng nước lấm bẩn hết quần áo. Một trận cười thắng lợi giòn giã. Cười xong Phin bảo: “Trước khi đi tắm anh trèo lên cây đu đủ đực kia hái cho em nắm hoa và lá non nhé. Món rau ngon đấy anh ạ”.

*

Tưới xong mấy cái cây và hoa Lâm mới đi lên nhà Phin. Dì Hạ tiễn anh trong nét cười ngấn lệ. Phin đã gọi điện bảo anh lên sớm tí còn sang chơi nhà bạn. Đường tỉnh lộ bây giờ đã trải nhựa rộng và đẹp. Nó là ước mơ của lớp người cách nay chừng một vài chục năm. Hạnh phúc vốn là một hành trình.

Hết đường liên huyện là đường vào xã đã khá tốt. Đường đi xóm bản đang san ủi mở rộng nên rất khó đi. Nhà Phin ở bản Luông cách trung tâm xã gần chục cây số. Lên một cái dốc Lâm đứng nghỉ chút. Anh ngắm nhìn quang cảnh núi rừng trùng điệp. Vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ lộ ra những dấu vết bị khai thác, tàn phá bởi con người mưu sinh. Đây là địa bàn vùng sâu vùng xa của mấy huyện thuộc mấy tỉnh giáp nhau. Nhìn những đoạn đường vắt vẻo sườn núi dẫn về bản Luông của Phin đang được mở rộng và đổ bê tông, Lâm thấy vui. Anh tưởng tượng thấy nó sẽ đẹp hơn khi hai bên đường là hàng cây các loại nở hoa bốn mùa.

Lâm xắn quần để chuẩn bị vượt qua những đoạn đường khó nhất. Có khi còn phải dắt xe qua. Nhiều đoạn đường nhão nhoét bùn đất, lún sâu trong vết xe tải chở vật liệu vào bản. Đi một quãng đã thấy người nóng ran, toát mồ hôi. Vừa qua một khúc cua dốc bất chợt Lâm thấy một trai bản quần áo lấm lem đang ngồi ôm gối nhăn nhó. Anh đã nhận ra và gọi hỏi: “Làm sao thế Sếnh?”. “Bị ngã xuống khe”. Sếnh chỉ tay về phía chiếc xe máy còn nằm dưới khe, nói giọng khó nhọc. Lâm đỗ xe và thăm vết thương của Sếnh. Không bị trầy xước, chỉ bị va vào đá làm đầu gối khá đau. Rồi Lâm ngó chiếc xe máy nằm dưới rãnh sâu và nghĩ cách đưa xe lên. May quá, có chiếc xe tải chở vật liệu vừa đi tới. Lâm nhờ lái xe và tìm đòn, buộc dây khiêng xe của Sếnh lên. Một lúc lâu thì Sếnh đi được. Vợ Sếnh mới đẻ, anh đi ra chợ xã mua mấy thứ và cũng chẳng cần về thay quần áo.

Trớ trêu thay, Sếnh nhà ở cuối bản và là người theo đuổi Phin từ hồi cô học nội trú ở ngoài huyện. Nhưng khi tỏ tình thì Sếnh đã bị cô gái giàu nghị lực, có ước mơ lớn, từ chối. Dằng dai mãi đến ngày Phin đi học nông lâm Sếnh vẫn chưa thôi. Hôm ấy, đã một hai lần Lâm đưa Phin từ trường về nhà. Lâm vừa từ nhà Phin trở về, xuống hết con dốc thì gặp ba trai bản đứng ngáng đường. Một anh chàng khá cao to, khỏe mạnh hất hàm nói to:

- Đứng lại. Mày có phải thằng Lâm không?

- Tao đây. Chúng mày muốn gì? - Lâm cũng không vừa, xuống xe, chống nạnh, nghênh tiếp.

- Tao muốn mày hãy rời bỏ tình yêu với Phin ngay từ hôm nay.

- Ái chà. Hung hăng nhỉ. Học thói côn đồ ở đâu đấy.

- Trả lại Phin cho tao đi. Bọn tao chứng giám và sẽ kết bạn nếu mày biết điều.

- Chúng mày đã nhầm đất với trời rồi đấy.

- Thế thì phải đánh nhau thôi. Để xem trời đất

ở đâu.

- Bỏ hết hung khí xuống. Ra bãi ruộng kia

đấm nhau.

Từ trên đầu dốc, đang dõi theo Lâm về thì Phin đã quan sát thấy diễn biến. Cô vừa tới nơi thì mỗi bên đã tung ra vài cú đòn nhưng không hiệu quả.

- Dừng ngay - Phin quát to - Sếnh không được làm thế! Tôi gọi già bản tới ngay đấy.

Nghe tiếng Phin, anh chàng khá cao to là Sếnh đã dừng tay rồi cả ba người cùng rời đi. Phin buông lời trách móc bằng cả tiếng Dao. Sau cuộc ấy, Sếnh đã đi tìm người khác làm vợ. Mọi chuyện rồi cũng tan như sương buổi sớm đi qua núi.

*

“Em mong anh lên sớm để đi thăm vợ Sếnh mới sinh con. Giờ muộn rồi, để lúc khác nhé, anh”. Phin nói khi lấy nước nóng cho Lâm rửa bụi bẩn dọc đường và nghe anh kể chuyện gặp Sếnh. Còn một chuyện nhỏ nữa Phin lưỡng lự rồi quyết định để sau sẽ nói với Lâm vì sợ mất vui. Họ luôn dành cho nhau những cái nhìn và cử chỉ yêu thương đắm đuối.

Bên ngọn lửa ấm đôi trẻ nói cười ríu rít. Họ cùng nấu ăn bữa tối. Thỉnh thoảng lại kiếm cớ chạm mắt nhau và chạm người nhau. Nhìn là biết, không thể có lý do gì làm họ rời nhau. Tình yêu đang ngùn ngụt như ngọn lửa hồng.

- Phin này, anh có cảm giác là lần này anh đến, bố em có vẻ không được vui lắm. Anh khoe mấy cây giống mang lên, bố em xem qua rồi nói trồng cái loại gỗ quý này bao giờ mới được sử dụng? Sao vậy em? - Lâm lựa lời hỏi người yêu. Nghĩ một lát Phin đáp :

- Anh nói đúng. Bố em đang nghĩ ngợi về chúng mình đấy. Chả là sáng nay sang nhà bác cả chơi, bác và mấy cụ già nói chúng mình khác dân tộc lấy nhau khó đấy, không hợp đâu. Bảo em nói thế nào cho anh hiểu để thu xếp đẹp lòng cả hai bên.

- Nghĩa là gia đình em không đồng ý?

- Gia đình lo cho chúng mình chứ không phải từ chối anh, anh hiểu không?

Thấy Lâm có vẻ buồn, Phin thương anh tủi thân. Cô men đến ngồi gần và quàng lấy tay anh thủ thỉ : “Em đã nói chuyện với bố rồi, chính anh là người mang hai dòng máu Kinh và Dao đấy. Bố em đã hiểu ra và không nghĩ như mọi người đâu. Còn những cây giống mới kia mình cứ trồng đi, rồi sẽ có cách để mọi người hiểu giá trị của nó anh ạ”.

Hai người đang nói chuyện thì Sếnh đến mang theo gói trà shan tuyết mới sao làm quà và có lời cảm ơn Lâm đã giúp đỡ lúc gặp nạn. Nói chuyện một lúc Sếnh bảo khi nào con cai sữa sẽ nhờ bà trông giúp để anh có thể đi lao động xuất khẩu mấy năm kiếm ít vốn làm ăn. Trong xã đã có nhiều người đi rồi, về có thêm vốn kinh doanh lại xây được nhà nữa.

Sếnh về rồi nhưng câu chuyện của anh bỗng làm Lâm vui hẳn lên. Lâm bảo Phin:

- Có lúc anh đã nghĩ như Sếnh đấy. Nếu học xong không xin được việc làm thì có thể đi lao động xuất khẩu một thời gian.

- Trước nay anh nói ước mơ của mình là làm một người thợ rừng, một nghệ nhân của núi đồi để phủ xanh miền đất quê hương cơ mà? Trước mắt là anh sẽ cùng em tôn tạo, chăm sóc vùng chè cổ thụ này để cho ra sản phẩm hàng hóa và du lịch theo chủ trương của xã nhà chứ?

Họ nhìn nhau nhiều ý tứ và thấu hiểu ý tưởng của nhau. Một khoảng lặng làm cho họ trưởng thành hơn trong suy nghĩ, bớt viển vông và thực tế hơn. Bởi đó là chuyện cơm áo, một phần không thể thiếu của hạnh phúc. Lâm vẫn chưa nguôi chút bận tâm ban nãy. Anh nói nửa đùa nửa thật như trêu Phin và làm nũng với cô một chút:

- Hay là anh xin rút lui cho êm đẹp?

- Nếu anh định rời bỏ em ở xó rừng này thì ra khỏi cửa anh sẽ gặp một cô gái chặn đường về của anh đấy. Anh biết người ấy là ai không?

Nói chưa xong cô đã xông vào véo tai, vít đầu Lâm xuống và họ hôn nhau thật lâu và thật sâu. Cho đến khi mâm cơm được mang lên có món thịt treo gác bếp, canh chua và rượu men lá thơm lừng. Dường như sẽ có nhiều câu chuyện to, chuyện nhỏ được nói hết từ gan ruột trong cuộc rượu ấm cúng này. Với Lâm thì tất cả không ngoài chuyện tình yêu của anh. Rồi không biết anh hay là Phin đã nhắc lại một câu nói rất hay của người Dao: Hốp tíu mái vin, mái pển tíu. Miền hốp tíu vin, mái pển miền. (Rượu uống không say, không nên rượu. Người uống rượu say, không nên người).

Ngoài kia là mùa xuân đang đến cùng ước mơ tuổi trẻ và những mùa hoa trên núi. Cùng đó là những thử thách mới của cuộc sống dành cho họ.

 

N.Q.T