Truyện ngắn của Trần Thị Nhung

Minh họa của Tân Hà

 

 

Phía hạ nguồn sông Lô dường như tĩnh lặng hơn. Qua rặng lau trắng là bãi cát bồi vàng khèn khẹt. Không hiểu sao cát ở đây vàng thế, có thể do ánh nắng chiều hắt xuống mà thêm vàng vọt se sắt.

Thúy nằm đó, hai tay và chân đều co cứng lại. Phải rồi, đã mấy ngày dầm trong nước, da thịt đã căng nứt cả rồi. Đôi mắt đục ngầu không còn màu đen vẫn hướng ngược lên như tìm kiếm, trông đợi điều gì đó. Chỉ khi bước chân Hạnh ập tới thì mũi huyết mới trào ra. Thằng Cương theo sau chân bố bỗng giật mình khi bó hương trên tay đang nhả khói bật cháy đùng đùng. Nó gào gọi mẹ mà cổ nó như có ai bóp chặt, cứ ú ớ giữa chiều chơi vơi.

Xóm chợ lao xao kẻ mua người bán tấp nập, “Làm cho chị bộ móng đẹp vào nhá, lần này sơn màu đỏ gắn bông hoa cúc trắng nhỏ cho nổi”; “dạ, chị thích là được”. Như mọi khi chị Thúy rất thích làm đẹp, nhất là móng tay, móng chân. Chị ấy nói: tính chị đồng bóng chỉ thích màu nổi. Dầu gội cũng phải thật thơm. Mái tóc mới cắt tỉa ép thẳng óng ả. Khuôn mặt từ môi, mày đều được xăm phun tỉ mỉ. Chị đẹp sắc sảo. Vẻ đẹp của người có tiền, trên tay vài chiếc nhẫn to oạch ánh lên sắc bàng lấp lóa.  Ấy vậy mà ít ai biết vài năm trước, khi chưa mua ngôi nhà như biệt thự gần xóm chợ kia thì hai vợ chồng chị cũng từng lam lũ, cũng thiếu thốn chằng đụp đủ kiểu, hai má chị Thúy cứ nám sạm đi vì thức khuya dậy sớm. Ông trời cũng không phụ công vợ chồng chăm chỉ nghèo khó mà đưa duyên dắt lối, từ chạy chợ nhỏ lẻ dần khá lên. Nhờ bắt mối được với thương lái người Trung Quốc mà vợ chồng chị bắt đầu đổi đời, chỉ bằng việc thu mua chuối xanh rồi giao cho thương lái mà nhà chị mua được nhà, mua được xe. Thằng con trai còi cọc suy dinh dưỡng nhiều năm đầu to hơn người cũng phát triển chiều cao, có da có thịt.

Cuộc sống không còn thiếu thốn gì nữa chị tha hồ làm đẹp, mua sắm. Ai cũng mừng cho chị, còn chưa nói không ít phụ nữ trong xóm chợ người ghen tức người thầm mơ được như chị. Nhưng ít ai biết được trong sâu thẳm nào đó chị vẫn hoài niệm về những ngày khốn khó, thi thoảng chị vẫn thở dài vô thức. Chỉ có cô chủ tiệm tóc mà chị Thúy hay lui tới làm đẹp phát hiện ra. Cô vẫn khen chị Thúy xinh nhưng đôi mắt buồn quá, buồn cả khi chị đang cười.

Làm xong bộ móng này chị còn đi gom chuối bên kia sông. Đặt bà con chặt từ hai hôm nay rồi nhưng mùa mưa nên nước sông to chưa qua chở được. Nay thương lái giục quá chị lại tiếc của đặt thuyền qua chở. Nước sông đỡ cuồn cuộn hơn, chị hỏi lái thuyền: - Có chở một chuyến trước khi trời tối được không? khi lái thuyền nhận lời chị gọi cho anh Hạnh chồng chị đi cùng. Đến lúc đi thì anh Hạnh kêu bận đột xuất không về kịp, dặn chị cứ đi trước anh về sẽ đón ở bến. Thấy mẹ lục đục chuẩn bị thằng con vừa tốt nghiệp cấp hai cũng xin theo trợ giúp.

Hai mẹ con cứ thế mà chuyện trò suốt chặng đường đi, rồi cân kẹo thuê người bốc vác xuống thuyền. Chuối làng Xuân Vân ăn phù sa nên xanh mướt, căng đẫy. Buồng nào buồng nấy nhìn cũng đã mắt. Xếp đầy một thuyền chuối vẫn chưa muốn hết, thương bà con mất công mang vác mà cố cân rồi xếp cho chặt những chỗ có thể. Xong xuôi trời cũng nhá nhem tối, mẹ con chị Thúy lật khật trèo lên thuyền mà chân tay ể oải. Chị Thúy hỏi con trai đói không thì cậu bé chỉ cười: - Con chịu được về mình cùng ăn với bố, chị gật đầu đưa cho con chai nước lavie cầm hơi.

 Chiếc thuyền ì ạch nổ máy rời bến làng Xuân Vân. Trong mênh mông giữa nước và nhá nhem chị lại nghĩ về ngày mai tươi sáng. Cố nói chuyện to hơn cho át tiếng sóng nước thi thoảng vỗ mạnh vào mạn thuyền. Ông lái thuyền dày dặn kinh nghiệm nói chuyện sông nước, chỉ cần nghe tiếng nước là biết chỗ nào có ghềnh nước ngầm cần tránh. Chỗ nào cần phải lựa khi gặp vật xoáy. Vừa nói chưa dứt câu bỗng ông sựng lại. Dặn hai mẹ con cố gắng ngồi yên, có thể sẽ mất nhiều thời gian về bến hơn dự kiến. Chị Thúy hơi lo lắng nhưng cố trấn tĩnh cậu con trai: - Không sao đâu sông nước chậm là chuyện bình thường. Ông lái thuyền vừa cố đẩy lái xa vật nước xoáy vừa giải thích về động tác phải mềm mỏng không nôn nóng được. Có lần phải mấy tiếng đồng hồ tôi mới thoát được nó vào bờ. Lũ cá thiểu không biết từ đâu mà lắm thế. Cứ thi nhau nhảy lên trắng xóa như mưa xuống thuyền chuối. Ông lái thuyền cũng thốt lên: - Từ khi bám sông nước tới giờ đây là lần đầu tiên ông thấy cảnh tượng như vậy, có thể do mưa nhiều ngày cá ở thượng nguồn theo nước mới đổ về sinh sôi nảy nở nhiều như vậy chăng. Chị Thúy phấp phỏng cố dập tắt ý nghĩ nhen nhóm điều chẳng lành, còn cậu con trai thì thích thú dơ tay ra hứng. Đôi ba con cá bống sứt tròn trùng trục nhảy tót vào chân chỗ chị ngồi. Ký ức về nồi cá kho hành thơm lừng của mẹ tạm xua đi nỗi lo lắng của chị. Mẹ chị buôn bán cá mà nuôi lớn mấy chị em. Hôm nào ế ẩm cả nhà lại được ăn cá kho. Mà chị thích nhất món cá bống sứt vì nó nhiều thịt béo ngậy lại mềm, nhưng ít khi lắm mới ế cá bống sứt, trừ khi nhiều quá. Mà cá kho của mẹ chị thì nhất luôn nghĩ đến đây thì cơn đói lại cồn cào. Chị thương con trai cứ xoa đầu nó liên tục vỗ về: - Cố chịu đói về mình ăn bù con nhé. Cậu trai mới lớn lần đầu theo mẹ cân hàng không tỏ chút khó chịu, khiến chị yên tâm hơn phần nào.

Mất hơn một giờ đồng hồ ông lái thuyền mới nói: - Không ổn rồi, chúng ta không về bến cũ được. Chạy thẳng về phía cảng An Hòa rồi cập bến ở đó. Chị Thúy rút máy điện thoại trong túi quần bò gọi cho chồng thì thấy mấy cuộc gọi nhỡ tự lúc nào. Chị lập tức gọi lại nói chỗ cập bến để anh đánh xe chờ sẵn. Xong cuộc điện thoại chị thở phào nhẹ nhõm. Thầm nghĩ lần sau không cho con trai mạo hiểm sông nước như này nữa. Vì cả hai mẹ con đều không biết bơi. Cậu con trai thi thoảng tập tọe cùng chúng bạn nhưng bị bố mẹ cấm do nhiều vụ trẻ tắm sông đuối nước nên cũng chỉ biết chút chút chứ gặp chuyện như hôm nay là không ổn rồi.

Cuối cùng đã nhìn thấy cầu cảng, chừng hai mươi phút nữa là cập bến rồi. Chồng chị nhắn đã chờ sẵn ở đó. Lái thuyền bắt đầu đánh lái để sang bến. Thuyền chở nặng nên ì ạch không đi nhanh được. Nước sông vào mùa ngâu nên đục ngầu. Trong bóng tối đen kịt lấp lóa ánh đèn pin trên đầu ông lái thuyền, tuyệt nhiên không một tiếng sóng. Mặt nước phẳng lặng ma mị như có ai làm phép. Lái thuyền hốt hoảng: - Có chuyện rồi. Thượng nguồn đang sôi sục. Ông cố đánh lái thật mau lẹ. Giữa dòng tăng tốc hết cỡ mà thuyền không nhúc nhích nổi. Đám lục bình quẩn từ đâu về mà tươm tướp hết cả. Chúng lôi theo cả cây que mà duềnh giật. Dặn nhanh hai mẹ con có chuyện chẳng lành cần chuẩn bị sẵn tinh thần rồi ông cầm đèn pin hướng về phía bờ hét lớn: - Thuyền không sang được, cứu với!

Phía bờ lao xao không nghe rõ ông nói gì cũng hét giục lại nhanh lên. Nước sông dâng nhanh quá. Chỉ tích tắc nước đã ùa vào thuyền không chút rụt rè, may mẹ con chị Thúy níu chặt tay nhau chạy lên phía đầu mỏm thuyền, những buồng chuối bị nước xô rơi tõm xuống rồi nổi lềnh phềnh lập lờ. Nước ào vào chân rồi. Ông lái Thuyền dặn hai mẹ con bám vào đám buồng chuối nổi cầm cự chờ thuyền cứu nạn. Nhưng ngay khi chân không còn chạm mũi thuyền nữa, bám vào buồng chuối lập tức bị đánh chìm theo luôn. Trong cơn chới với ông lái thuyền vớ được cái can nhựa hết nước lại ném cho hai mẹ con, tưởng thoát chết rồi nhưng không, cái can hai mươi lít không đủ nổi cho hai người không biết bơi níu lấy. Ngay giây phút đó chị Thúy vội dặn con trai bám chặt vào chiếc can và mình buông tay mặc cho dòng nước hung dữ ra sức mà cuốn. Chị mỉm cười nghe tiếng con gọi mẹ váng cả mặt sông rồi mới chìm hẳn.

Phía bờ bên này, anh Hạnh chồng chị đã nhận thấy điều chẳng lành khi ánh đèn pin khua loạn. Anh sốt ruột giục cứu hộ cứu vợ và con trai, vài chiếc thuyền nhổ neo theo chiều nước chảy đón đầu, nhưng chỉ còn kịp kéo ông lái thuyền đang cố hết sức bơi vào bờ và cậu con trai sắp đuối sức khi phải giữ can để nổi. Tin dữ về xóm chợ. Cả đêm những người đàn ông to khỏe nhất hợp sức lại đốt đuốc đi dọc bờ sông soi đèn mà gọi, chút hi vọng nhỏ nhoi về sự sống của chị ngầm nhen nhói trong mỗi người. Ngày thứ nhất trôi qua trong vô vọng. Mẹ chị vật vã chửi một một bà hàng xóm khuyên thắp hương kêu xem chị ở đâu: “Nó đã chết đâu mà hương với khói, con ơi là con”. Không ai chấp vì hiểu bà không thể đối diện với những gì đang diễn ra. Ngày thứ ba những người đàn ông vẫn trở về trong vô vọng, lần này tự tay bà lần lấy cái ảnh chị chụp hôm Tết để nghiêm ngắn trước bàn, đốt nắm nhang cắm vào chiếc cốc gạo lẩm nhẩm khấn gọi con gái sống phải thấy người chết phải thấy xác. Nắm nhang bốc cháy tức tưởi trước ảnh chị đang cười bà biết chị đi thật rồi. Không trụ nổi nữa bà ngã khụy xuống trước khi mọi người kịp chạy lại đỡ bà. Ngày thứ năm khi mọi người đã kiệt sức vì nhiều ngày không ngủ thì chồng chị nhận được điện thoại đã tìm thấy chị phía hạ nguồn: - Em chịu về với anh rồi. Thúy ơi.

Cuộc đời chị Thúy đã chấm hết từ chuyến thuyền chuối định mệnh ấy. Cậu con trai có lẽ suốt cuộc đời sẽ không bao giờ quên giây phút sinh tử mà mẹ đã nhường lại sự sống cho mình. Mỗi mùa ngâu về người ta vẫn thấy cậu ấy bần thần bên bến sông thả những vòng hoa cúc trắng. Vâng, vẫn là những bông cúc trắng trên bộ móng tay ngày chị đi.

T.T.N