Truyện ngắn của Mai Thái Sơn

 

Minh họa của An Bình

 

Mặt trời nhô cao. Khu đồi đằm trong ánh nắng chói chang. Ông Thoan một mình cặm cụi trên nương. Chiếc áo nâu bạc phếch ướt đẫm mồ hôi. Chống cuốc, ông Thoan kéo cái khăn mặt màu cháo lòng, lau khuôn mặt đỏ nhừ. Nhìn ra phía đầm, ông Thoan nheo mắt, gãi đầu, gãi tai, lạ lẫm. Bỗng dưng dạo này sao có nhiều người kéo đến đầm Vạc? Hôm thì lũ lượt đi quanh đầm ngó nghiêng, chỉ trỏ. Hôm thì xắn quần lội xuống bùn đo đạc, chụp ảnh. Bụng thấp thỏm, đánh bạo ông buông cuốc lân la đến gần mấy thanh niên đang chụm đầu bên tờ khổ rộng trải trên mặt cỏ:

- Tôi hỏi khí không phải, các anh về đây làm gì bên cái đầm này thế?

Đám thanh niên ngẩng đầu cười, hỏi lại:

- Chúng cháu cũng hỏi khí không phải, vậy ông ở đâu mà quan tâm tới đầm Vạc?

Ông Thoan giơ tay chỉ ngôi nhà lấp ló sau rặng ổi:

- Nhà tôi đấy, lúc nào rảnh mời các anh vào chơi.

Nhìn người nông dân gầy gò, khuôn mặt khắc khổ, nếp nhăn hằn trên trán, đám thanh niên cười phá lên:

- Ai ngờ, bố có cô con gái xinh quá. Bố cứ về bảo con gái đun nước, lúc nào nghỉ giải lao chúng con vào thăm bố và thăm em, bố hãy về nhà mổ gà ăn mừng đi. Không lâu, đầm nước mênh mông dưới chân núi, rậm rì lau sậy này sẽ biến thành khu nghỉ dưỡng sinh thái, giá đất cứ tăng vùn vụt.

Vẫy ông Thoan lại gần tờ giấy, họ vui vẻ cho ông biết đầm Vạc được một tập đoàn kinh tế lớn đầu tư xây dựng thành một khu sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp. Họ chỉ cho ông chỗ nào là đường giao thông, chỗ nào là khu nghỉ dưỡng, khu biệt thự, sân gôn. Niềm vui đến bất ngờ, ông Thoan ngửa mặt lên trời cười không thành tiếng.

Từ sáng đến trưa, mỗi lần nghĩ đến bản đồ quy hoạch đầm Vạc ông Thoan lại thấy sướng như điên. Người lơ lửng như đang ở trên mây. Khoái trá, ông Thoan lại tủm tỉm cười một mình. Ngàn, đứa con gái thứ nghi hoặc nhìn bố:

- Con để ý suốt từ sáng đến giờ, bố cứ cười một mình, bố cười gì thế, chắc mới nhặt được của rơi hay trúng số đề?

Mặt ông Thoan đơ ra, mất một lúc mới hiểu con gái vừa hỏi gì. Bà vợ nhìn xoáy vào mắt ông chồng, nghi hoặc:

- Số tiền bán chuối, mình đưa em giữ kẻo nghe đứa nào xui ngon, xui ngọt lại nướng hết vào số đề?

Mọi lần, nghe vợ lèo bèo, ông Thoan đã nổi điên, vặc lại.  Nhưng giờ thì ông mặc kệ. Vợ muốn cằn nhằn gì thì mặc xác, ông không thèm đáp. “Nói trước bước không qua”, chuyện chưa chắc chắn, ông chưa muốn tiết lộ vội, sợ vợ con mừng hụt. Ngồi trên chõng tre, bên chiếc điếu cày, ấm chè tươi và rổ khoai lang luộc, ông Thoan  tự  sướng. Nghĩ tới chuyện bản đồ quy hoạch khu nghỉ dưỡng, sinh thái đầm Vạc, cảm giác rộn ràng, êm ái lại trào dâng trong lòng ông. Tương lai sắp mở ra huy hoàng. Khu đồi hoang cằn cỗi này sắp biến thành khu công viên sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp. Xung quanh đầm Vạc có con đường thảm asphalt phẳng lỳ bao quanh, điện cao áp sáng rực cả trời đêm. Rồi các quán ăn, quán cà phê mọc lên san sát. Người trong nước và người nước ngoài đổ về đây vui chơi, nghỉ dưỡng. Đất đồi trở thành đất vàng, ông có hàng trăm mét mặt đường. Tiền tỷ sắp có trong tay. Đúng là vật đổi sao dời, mọi sự đều có thể đổi thay trong phút chốc. Chẳng giữ được lâu trong lòng, đến bữa cơm trưa, nốc vào trong dạ dày vài chén rượu, ông Thoan bỗng đột ngột đứng dậy. Hắng giọng e hèm, ông thao thao bất tuyệt về sơ đồ quy hoạch khu nghỉ dưỡng, sinh thái đầm Vạc. Cả nhà ông mừng rơn. Mắt bà vợ, mắt thằng Núi, cái Ngàn sáng lên trước viễn cảnh đổi đời. Thằng Núi túm tay bố nằn nì:

- Bố hứa đi, bán đất bố mua cho con trai cái xe tải. Có xe ô tô nhất định con sẽ tu chí làm ăn.

Ông Thoan gãi tai, ngập ngừng:

- Ơ hay, đã có gì đâu mà hứa với hẹn, có tiền không cho chúng mày thì cho ai. Nhưng muốn mơ xe ô tô thì chiều nay lên đồi trồng sắn với bố, bằng không thì đừng có mơ tưởng đến xe với pháo.

Chiều mát, mấy anh công nhân vào nhà ông Thoan. Anh nào cũng đẹp trai, khéo miệng. Họ cứ xoắn lấy Ngàn, trêu đùa: “Cô thôn nữ xinh đẹp ơi, em sắp được những công việc tương xứng với sắc đẹp và sự duyên dáng của mình rồi”. Miệng chúm chím cười, tự nhiên Ngàn thấy mặt mình rân rân nóng. Tay rót nước mời khách mà đầu cô thôn nữ nghĩ vẩn vơ. Ngàn đến tuổi cập kê. Tối tối khối chàng trai lượn lờ ngoài cổng.

Tin về quy hoạch khu nghỉ dưỡng, sinh thái đầm Vạc lan nhanh như gió. Cả làng Chanh râm ran. Khu nghỉ dưỡng, sinh thái đầm Vạc mở ra, làng Chanh sẽ thay đổi nhanh chóng, niềm hân hoan hiện rõ trên khuôn mặt u ám của dân làng. Nhiều người từ thị trấn, từ các vùng lân cận đổ xô đến làng Chanh thăm dò, ướm hỏi giá đất. Đầu giờ chiều, ông trưởng xóm về xã họp. Cuối chiều, cư dân đầm Vạc kéo nhau đến nhà trưởng xóm nghe ngóng, trông mong. Ngồi ngáp dài trên ghế, vừa nom thấy bóng dáng cao lênh khênh của trưởng xóm hiện ra trên khung cửa, ông Thoan vội phắt dậy:

- Gớm, chúng tôi mong ông như mong mẹ về chợ. Việc quy hoạch đầm Vạc có đúng không hay chỉ là tin đồn?

Mở gói thuốc lào, ông trưởng xóm véo một điếu thuốc nhỏ, thư thả vê viên đưa lên miệng hà hơi rồi rịt vào nõ điếu. Châm đóm, ông ta chúm miệng rít rồi ngửa mặt lên trời, khoan khoái thả từng vòng khói bay rồi thủng thẳng cất nhời:

- Đúng là đầm Vạc được đầu tư xây dựng thành một khu sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp. Ủy ban xã khuyến cáo bà con hãy thận trọng khi mua bán đất đừng nghe bọn cò mồi xúi bẩy mà chịu thiệt thòi. Tiện đây tôi bàn với các ông bà việc này, vận may đến xóm nghèo của mình. Ngày lễ khởi công khu nghỉ dưỡng xóm ta phải mổ lợn liên hoan, ý mọi người thế nào?

Mọi người hân hoan giơ tay nhất trí.

Mấy ngày sau, một đội ngũ môi giới suốt ngày lượn lờ xung quanh khu vực đầm Vạc, săn đón, mời chào khách mua đất. Không còn sự yên bình cho một làng quê nghèo hầm hập cơn sốt đất. Ngày nào, ông Thoan cũng có vài người khách đến hỏi mua đất í ới gọi từ ngoài cổng. Ban đầu, ông còn chu đáo nước trà, nước vối đon đả  mời khách. Về sau, đặt ấm chè tươi trên bàn, mặc kệ khách, khát thì tự rót.  Sợ bán hố, ông Thoan cứ nhẩn nha nghe ngóng.  Người nhỏ thó, da đen cháy, gương mặt nhăn nheo, nhàu nhĩ nhưng hai mắt ông vẫn tinh anh, sắc lẹm. Đến bữa, ông  đánh vèo hết cút rượu, bốn bát cơm. Vừa đặt lưng xuống giường ông đã ngáy khò khò. Vậy mà mấy đêm rồi, gà gáy sang canh đôi mắt ông cứ mở chong chong, trong đầu giằng xé ý nghĩ giữa bán hay không bán đất. Quy hoạch khu nghỉ dưỡng, sinh thái đầm Vạc vẫn đang nằm trên giấy. Nhưng dưới bàn tay thao túng của giới đầu cơ và lũ cò mồi, giá đất ảo tăng rồi lại giảm. Ông Thoan lạ lẫm, bỗng dưng cả tuần chẳng có một người khách nào lai vãng?

Buổi sáng, bà Thoan đi chợ bán ốc, nghe người làng xì xào. Đầm Vạc xa thành phố, chẳng tiện giao thông, kinh phí đầu tư lớn, khả năng thu hồn vốn chậm, nhà đầu tư xem chừng muốn ngãng ra. Lo lắng, canh khuya, bà không sao ngủ được, miếng ăn béo bở vào đến mồm lại văng đi mất. Ông Thoan càu nhàu khi thức giấc giữa đêm vẫn thấy vợ trở mình trằn trọc: 

- Ngủ đi, sao bà cứ xoay đi, xoay lại mãi thế?

Bà  lật người sang một bên, miệng không ngừng rền rĩ:

- Mình cứ ngủ đi mai còn phát nốt đám cỏ tranh trên đồi. Mưa xuống, nó mọc nhanh quá. Già rồi đau nhức xương cốt quá, chẳng ngủ được.

Ông nổi cáu, gắt nhẹ:

- Già cái gì, mọi đêm bà đặt mình xuống giường là mắt nhắm tít, mồm ngáy như kéo bễ. Hôm nay sao giở chứng thế?

Vừa nói xong, hai mắt díp lại, mồm há ra ông đã ngủ say từ lúc nào. Mệt mỏi, gần sáng bà Thoan thiếp đi, giấc ngủ trĩu nặng những suy tư mệt mỏi. Tỉnh dậy, bà  lịch kịch xuống bếp đun nước. Nghe tiếng kẹt cửa, bà ngẩng đầu thì ông Thoan  đã cất giọng e hèm, vớ cái điếu cày ngồi bên cạnh:

- Thấy bà cứ vật mình, nằm bên cạnh tôi nào được ngủ yên, có chuyện gì khiến bà phải nghĩ suy, khó nhọc?

Ngước nhìn chồng, giọng bà nghèn nghẹn:

- Mình có nhớ ngày vợ chồng mình lấy nhau, phận nghèo trong làng chẳng có một tấc đất cắm dùi phải liều mạng ra khu đồi hoang hì hục phát lau sậy, cỏ tranh. Bao năm vất vả, gối đất nằm sương nhưng cái nghèo vẫn đeo bám.

Ông Thoan châm lửa, rít một hơi thuốc lào rồi ngửa mặt khoan khoái nhả khói:  

 - Ừ! Tưởng rằng số kiếp vợ chồng mình cứ chúi đầu dưới lớp bùn đầm Vạc chẳng bao giờ ngóc đầu lên được. Thời vận đổi thay, chẳng ngờ, có ngày mình mở mày mở mặt ngẩng đầu với thiên hạ. Chẳng hiểu bà nghĩ thế nào chứ tôi háo hức mong ngày mong đêm cái ngày khởi công xây dựng khu nghỉ dưỡng sinh thái đầm Vạc.

Lấy tay chấm giọt nước ứa ra từ đôi mắt, bà vợ

sụt sịt:

- Xôi hỏng, bỏng không rồi ông ơi, hôm qua đi chợ tôi loáng thoáng nghe dân làng bàn tán, nhà đầu tư họ bỏ của chạy lấy người rồi.

Sét đánh ngang tai, ông chồng đứng phắt dậy:

- Thảo nào, cả tuần nay chẳng có mống nào mò đến đây hỏi đất. 

Lảo đảo, ông Thoan nằm vật xuống giường. Thở dốc. Suốt cả tuần, không khí trong nhà nặng nề, u ám. Đến bữa, và miếng cơm vào bụng mà ông Thoan thấy cổ họng đắng chát.

Ông Thoan sát cá. Chả ngày nào, ông không xách về từ đầm Vạc những xâu cá, những giỏ ếch trĩu nặng. Mờ sáng cắp cái rổ đầy ắp cá, đeo bên hông cái giỏ ếch, bà Thoan tất tả ra chợ. Gần trưa đi chợ về, mặt bà tươi rói. Vừa bước vào nhà, bà đã rối rít mồm năm, miệng mười:

- Mình ơi, sáng nay ngoài chợ em nghe người ta kháo nhau quy hoạch được duyệt, giá đất đầm Vạc đã tăng trở lại.

Đang hút dở điếu thuốc lào, nghe vợ nói, mừng quá làm ông chồng sặc thuốc. Rứt cơn ho, ông Thoan

đắc chí:

- Có thế chứ “Sông có khúc, người có lúc”, phen này nhà mình phải chớp thời cơ được giá là bán ngay. Chỉ có cho tiền vào túi mới chắc ăn.

Cuối tuần thằng Núi vù vù phóng xe máy vào sân, gạt cái chân chống, nó thở hổn hển nói với bố mẹ:

- Con nghe lỏm mấy thằng cò mồi nói với nhau, giá đất đầm Vạc đã cực đỉnh, mình phải bán ngay kẻo hớ.

Đặt cốc nước vối đánh cốp xuống mặt bàn, đôi mắt long lên như bùng lửa, ông Thoan hất hàm:

- Thảo nào, suốt từ sáng đến giờ tao cứ thấy ruột gan nóng hừng hực. Ý mẹ nó và các con thế nào, có bán không?

Nghe như có dòng điện chạy giần giật toàn thân, bà vợ lắc lư cười:

- Bán chứ, mẹ con em chờ ngày này đã lâu rồi.

Thằng Núi bám tay bố vòi vĩnh:

- Bán đất, bố hứa rồi đấy, mua cho con cái xe tải để làm ăn. 

Mắt chớp chớp, cái Ngàn tần ngần:

- Bố mẹ định bán một nửa hay một phần diện tích đất đai của nhà mình?

Lời nói của ông Thoan bật ra như lưỡi dao sắc lẹm:

- Chỉ giữ lại ba sào đất thổ cư xây nhà, toàn bộ hai quả đồi bán hết. Thằng Núi con trai ở với bố mẹ, bố sẽ cho hai đứa con gái mỗi đứa một số tiền lớn làm của hồi môn.

Mấy tháng đầu có cái xe tải, Núi chịu khó thức khuya, dậy sớm chở hàng cho khách. Nghề lái xe bay bổng khắp nơi, giao du với đủ hạng người, Núi dần thay đổi. Cần chở gấp số hàng trên biên giới, chủ hàng nằn nì, trả công vận chuyển gấp rưỡi. Suốt tuần, Núi như con thoi chạy đi chạy về, bã cả người. Đỗ xe trước cửa quán, Núi ngồi phịch xuống ghế. Cô nhân viên nhà hàng nhanh nhảu bưng đến vại bia và đĩa lạc rang. Sau giờ tan tầm, quán đông khách. Gã lái xe cao ráo, dáng vẻ phong trần lọt vào tầm ngắm của mấy cô ả khét tiếng ăn chơi trong thị trấn. Nốc hết cốc thứ hai, đã khát Núi ngẩng đầu. Anh bắt gặp ánh mắt mấy đứa con gái xinh đẹp đang chăm chú dõi theo mình. Thích thú, Núi gật đầu cười. Chỉ chờ có thế, cô gái tóc vàng, áo hai dây, quần soóc khoe bộ ngực mẩy căng và cặp đùi thon quyến rũ cầm cốc bia lại gần làm quen. Núi dính với Huyền My từ đấy. Cặp với một cô gái sắc sảo và lọc lõi, anh bị hút vào chốn ăn chơi. Máu liều và say tiền, trò sát phạt nhau trên chiếu bạc cuốn hút Núi. Chẳng bao lâu Núi trở thành một con thiêu thân trên chiếu bạc. Lúc căng óc chọn chẵn lẻ lúc ánh mắt Núi láo liên, xoáy vào từng lá bài. Lấy cớ bận làm ăn, chẳng mấy khi Núi về nhà.  

Mặt trời từ từ nhô cao khỏi rặng tre, chiếu những tia nắng ra khắp khu đồi. Chân thấp chân cao ông Thoan cắp rổ ốc từ đầm Vạc về. Đêm qua xem tường thuật bóng đá trên ti vi, thằng Núi cùng đám bạn hò hét bên chai rượu và nồi cháo gà. Trời sáng bạch mà nó vẫn trùm chăn ngủ. Ông Thoan bực tức chạy vào nhà, tốc ngược hai tà áo rách bươm lộ hai hàng xương sườn. Tiếng ông chửi đổng từ ngoài sân kéo luôn thằng con trai ra khỏi giường:

- Thằng Núi đâu rồi, sao gần trưa rồi mà cứ ngủ sưng cả mắt lên. Dạo này tự dưng học ở đâu thói lười nhác, vừa nứt mắt đã hỗn hào, nhà này không có cái ngữ ấy. Mày có dậy ngay không thì bảo.

Nghe bố quát, Núi túm vội cái màn vắt lên, tụt khỏi giường. Đánh răng, rửa mặt qua loa, nó nhảy tót lên cabin ô tô phóng ra xóm chợ ăn sáng. Bà Thoan đi chợ về đến cổng, vội dạt sang bên tránh đường:

- Úi giời! Đi đâu mà phóng bạt mạng thế không biết. Con với cái, suốt ngày chạy rông chẳng chịu làm gì?

Một cơn gió lạnh thổi vào nhà. Thân thể rã rời như vừa trúng cảm, ông Thoan lập cập lại bàn thờ châm ba nén hương, nước mắt ứa ra cay đắng. Không dạy bảo được con, mặt ủ, mày chau đêm ngày ông nhức nhối giận con trai bầm gan tím ruột. Bà uất ức, cay đắng trong lòng. Gà gáy sang canh, nằm bên cạnh, nghe tiếng chồng thở dài u uất, ruột gan vợ đau như dao cắt. Quay sang chồng, bà lựa lời:

- “Con dại, cái mang”, phải chăng vợ chồng mình quê mùa, cổ hủ nên không biết cách dạy con. Em tính, chi bằng mình tìm cô gái nào hiền lành, ngoan ngoãn cưới cho nó để vợ nó tỉ tê khuyên nhủ chồng, bỏ được con bé mắt xanh, mỏ đỏ ăn mặc hớ hênh kia.

Ông Thoan nghĩ đi, nghĩ lại, cũng chẳng có cách gì hơn:

- Mình nói đúng, phải cưới vợ cho nó ngay để vợ nó ngày đêm to nhỏ khuyên răn may ra nó mới nghe ra. Vậy mình để ý xem trong làng có đứa con gái nhà nào tử tế thì ướm đi?

Khấp khởi mừng thầm, bà Thoan lân la đến mấy nhà có con gái đến tuổi cập kê trong làng. Quý ông bà là người lành hiền, chịu khó, họ vồn vã tiếp. Khi biết ý định của bà, họ lạnh nhạt chối từ.

Không hiểu sao hôm nay Núi gặp vận đen, càng chơi càng thua đậm? năm triệu trong túi hết nhẵn. Mặc Huyền My níu tay cản, Núi gán chiếc xe máy, chơi tiếp. Xấp tiền bán xe vừa đặt bên mình bỗng không cánh mà bay, Núi cay cú chửi thề. Chủ xới bạc nhếch mép chìa cuốn sổ vay nợ: “Cờ bạc ăn nhau về cuối, biết đâu ván sau, chú mày lại đỏ gỡ lại được hết”. Say máu, con bạc khát nước run rẩy ký vào tờ giấy vay nợ. Khi trong túi rỗng không, Núi lảo đảo đứng dậy. Rời khỏi chiếu bạc, nó cắm đầu bước đi mà chẳng biết đi đâu? Chuông điện thoại đột ngột réo giữa nửa đêm, ngái ngủ Huyền My với tay bấm máy. Giọng gã chủ nợ lạnh lùng giằn từng tiếng: “Chúng mày trốn đâu cũng không thoát nổi tay tao, nếu sáu giờ tối mai không mang tiền đến trả, chúng tao sẽ đến nhà tróc nã bố mày”. Núi lạnh người, bọn côn đồ này đến đâu ở đấy sẽ phải dính máu. Bức bách, mắt trân trân nhìn lên trần nhà, Núi nghĩ cách kiếm tiền trả nợ. 

Hoàn tất thủ tục mua bán đất, cò mồi đưa vợ chồng ông Thoan đến công chứng. Ký kết giấy tờ sang tên, đổi chủ với người thực mua, ông Thoan ngã ngửa. Tiền ông bán đất chỉ bằng một nửa giá trị thực. Những cơn sốt ảo, lên xuống thất thường là thủ đoạn của bọn đầu cơ.

Nắng chiều đổ bóng xuống sân gạch hắt ngược vào nhà. Hơi nóng làm tăng thêm sự bức bối trong lòng ông Thoan. Tiếc của, ông như người mất hồn, nằm bẹp trên giường cả ngày chẳng nói một câu.

Tai bay vạ gió liên tiếp giáng xuống gia đình ông Thoan. Xẩm tối, mấy thằng đòi nợ thuê, mặt mày hung ác, xăm trổ đầy người phóng xe đến chìa tờ giấy vay nợ có chữ ký của Núi. Chúng bắt ông trả số tiền 300 triệu đồng cả gốc lẫn lãi cho cậu quý tử. Máu dồn lên đầu, đôi đồng tử giãn ra hết mức, miệng méo xệch, ông Thoan lảo đảo gục xuống. Vợ con ông vội vàng đưa ông lên bệnh viện. Qua khỏi cơn nguy kịch nhưng ông bị tai biến, liệt nửa người. Bố vào bệnh viện cấp cứu mà Núi vẫn biệt tăm.

Ngày khởi công khu nghỉ dưỡng, sinh thái, đầm Vạc đông như mở hội. Có lẽ từ thủa khai thiên, lập địa đến giờ vùng đất hoang vu, lạnh lẽo này mới lắm người như vậy. Quan khách trên tỉnh, trên huyện và người dân quanh vùng đổ về. Con đường vào đầm người đông như kiến. Các cháu học sinh giương cờ, đánh trống đi thành hàng lối. Ô tô, xe máy, xe đạp xếp mấy dãy dài. Đứng trước cơ hội đổi đời, gương mặt dân làng Chanh tươi rói. Họ dán mắt vào sơ đồ quy hoạch đầm Vạc với đường giao thông, khu nghỉ dưỡng, sân gôn.

Buổi chiều trời đổ mưa. Sắc trắng phủ trùm lên từng nóc nhà rêu mốc. Cuối chiều, cư dân đầm Vạc vẫn háo hức đội mưa tụ tập ở nhà trưởng xóm. Thật tiếc, ngày trọng đại của xóm nghèo lại vắng mặt ông Thoan, người đầu tiên đến đây khai hoang lập nghiệp.

Đầm Vạc  đã tạnh mưa tự lúc nào. Ngoài kia, con đường mòn từ xã vào đầm hiện ra rõ nét...

M.T.S